ΠΡΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΚΥΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Τι σόι ΚΥΝΟΒΟΥΛΙΟ είμαστε αν δε γνωρίζουμε ορισμένα βασικά στοιχεία για την πιο χαρακτηριστική φιγούρα των κυνικών φιλοσόφων, τον περίφημο διαβιούντα σε πιθάρι, Διογένη!
Ο Διογένης ο Κυνικός γεννήθηκε περί το 412 π.Χ. Και πέθανε περί το 324 π.Χ και αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική μορφή των κυνικών φιλοσόφων. Η διδασκαλία του έγινε ανά τους αιώνες γνωστή με θαυμασμό ή έχθρα. Δυστυχώς δε σώζονται έργα του (προσωπική μου άποψη είναι ότι τα έργα του τα έφαγε το μαύρο σκοτάδι ήδη από την αρχαιότητα και σίγουρα τη βυζαντινή εποχή) και έτσι αντλούμε πληροφορίες για αυτόν από διάφορους συγγραφείς όπως ο Διογένης Λαέρτιος. Πολλοί θεωρούν το Διογένη αλλά και γενικότερα τους κυνικούς τους προπάτορες του αναρχικού κινήματος.
Βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις απόψεις και τον τρόπο ζωής του Διογένη είναι:
Η σοφία είναι θέμα δράσης μάλλον παρά σκέψης
Πρέπει να ζούμε σε συμφωνία με τη φύση μάλλον παρά με το νόμο και τη σύμβαση
Πρόταξη ιδεατών/ιδανικών κοινωνιών ή πολιτικών συγκροτήσεων
Σωκρατική απόρριψη όλων των στοιχείων της φιλοσοφίας εκτός από την πρακτική ηθική
Σωκρατική άσκηση της φιλοσοφίας στην αγορά παρά σε σχολή
Αντιδιανοητική παράδοση της σκληραγώγησης του σώματος ως προαπαιτούμενου για την αρετή
Ο Διογένης ζούσε με ελάχιστα υλικά αγαθά, τελούσε δημόσια όλες τις φυσικές του λειτουργίες, με στόχο την ελευθερία, την αυτάρκεια, την ευτυχία και την αρετή. Αδιαφορούσε προς την πολιτισμένη ζωή της εποχής και την απέρριπτε πλήρως, όπως και όλες τις μορφές της παιδείας και της κουλτούρας που χαρακτήριζε την Ελλάδα εκείνης της εποχής, τις οποίες θεωρούσε άσχετες και εχθρικές προς την ιδανική ζωή. Γι' αυτό και ο Διογένης ασκούσε επιθετική κριτική και είχε εχθρική στάση στις συμβάσεις, στο γάμο, στην οικογένεια, στις κοινωνικές, φυλετικές και σεξουαλικές διακρίσεις, στην πολιτική, στην εγκόσμια δόξα, στον πλούτο και στην εξουσία.
Είναι σίγουρο ότι ο Διογένης εξέθεσε τις απόψεις του σε ένα βιβλίο με τον τίτλο “Πολιτεία” και σε αρκετές τραγωδίες.
Παρακάτω εκτίθενται μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα, που σχετίζονται με τη φιλοσοφία και τη στάση του Διογένη.
Διογένης ο Κυνικός. Εκδόσεις Εξάντας. Αθήνα: 2001.
Να μη λογαριάσεις τη γνώμη των πολλών και να παραχαράζεις όχι την αλήθεια, αλλά ό,τι είναι καθιερωμένο από τη συνήθεια. (ΣΟΥΔΑ 334)
Ο στωικός Διονύσιος λέει ότι μετά τη μάχη της Χαιρώνειας συνέλαβαν το Διογένη και τον πήγαν μπροστά στο Φίλιππο. Όταν εκείνος ρώτησε ποιος ήταν, ο Διογένης απάντησε: “Κάποιος παρατηρητής της απληστίας σου”. Ο Φίλιππος τότε θαύμασε και τον άφησε ελέυθερο. (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ)
Κάποιοι παίνευαν τον Πλάτωνα και ο Διογένης είπε: “Τι σοβαρό έχει ένας άνθρωπος που, ενώ ασχολείται με τη φιλοσοφία δεν έχει δυσαρεστήσει κανέναν;” (ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ)
Ο Διογένης παρακαλούσε κάποτε ένα άγλαμα. Όταν τον ρώτησαν γιατί το κάνει αυτό, “Ασκούμαι”, είπε, “στην αποτυχία”. (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ)
Ο Διογένης επέστρεφε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Κάποιος τον ρώτησε αν είχε πολύ κόσμο εκεί κι εκείνος απάντησε: “Κόσμος πολύς, αλλά άνθρωποι λίγοι”. (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ)
Κάποτε ο Διογένης πήγε στην Ολυμπία και, σαν είδε στη γιορτή κάτι νεαρούς από τη Ρόδο πολυτελώς ντυμένους, γέλασε και είπε: “Αυτό είναι έπαρση”. Ύστερα πέτυχε κάτι Λακεδαιμόνιους που φορούσαν κάτι φτηνούς κι λερούς χιτώνες και είπε: “Κι αυτό είναι έπαρση, αλλά άλλου είδους”. (ΑΙΛΙΑΝΟΣ)
Όταν ρώτησαν το Διογένη τι είναι φίλος, είπε: “Μια ψυχή σε δύο σώματα”. (ΣΤΟΒΑΙΟΣ)
Βλέποντας κάποτε ο Διογένης κάτι ιερογραμματείς να κουβαλούν σηκωτό κάποιον από τους φροντιστές του ναού που είχε κλέψει ένα αγγείο (αφιερωμένο στο ναό) είπε: “Οι μεγάλοι κλέφτες κουβαλούν το μικρό” (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ)
Μια φορά που ο Πλάτωνας είδε το Διογένη να πλένει λαχανικά, τον πλησίασε και του είπε ήρεμα: “Αν υπηρετούσες το Διονύσιο, δε θα έπλενες λαχανικά”. Κι εκείνος αποκρίθηκε: “Κι εσύ, αν έπλενες λαχανικά, δε θα υπηρετούσες το Διονύσιο.” (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου